vrijdag 27 juli 2012

Intenties 2


Van Elly kreeg ik een mooie reactie op mijn blog over intenties. Omdat internet (of Blogger) een beetje op hol sloeg, lukte het niet om via de “opmerkingen” op elkaar te reageren. Daarom onze uitwisseling via deze weg.

E: Vuurdoop ;-) Maar wat zijn dan kwalijke middelen Olga? Als zelfs de Boeddha in een vorig leven een moord beging om anderen "te redden"? Intenties (motivatie?) is denk ik iets anders dan middelen toch? Moeilijk hoor. Ik heb niet direct een klinkklaar antwoord. Ik vind het wel een heel mooi stuk hoor en een prachtig blog.

O: De vuurdoop :-) Je hebt gelijk; ik introduceer intenties, middelen en doel, en vervolgens maak ik verderop geen onderscheid meer tussen middelen en intenties. Mooi voorbeeld: van de boeddha die iemand doodt om verder leed te voorkomen. Ik vind dit echter ook altijd een moeilijk dilemma; want weten we met onze beperkte capaciteiten of er dan ook daadwerkelijk erger leed wordt voorkomen? En weten we wel of het middel niet erger is dan het doel? Daarom denk ik zelf dat, om aan de safe side te blijven, het middel ook integer zou moeten zijn. Pas las ik de autobiografie van Gandhi, An autobiography. My experiments with Truth (erg inspirerend overigens). Hij stelde, als ik het goed weergeef tenminste,

E: het lijkt me wel dat je dat deed.

O: dat kwalijke middelen misschien een goed resultaat kunnen hebben, maar dat zal dan tijdelijk zijn, terwijl handelingen of middelen vanuit een integer perspectief, gebaseerd op Waarheid, blijvend zullen zijn.

E:  Ja, maar zoals je al schreef wat is dan Waarheid?

O: Voor hem was Waarheid gelijk aan God of het Goddelijke maar hij gebruikte de term Waarheid omdat niet iedereen op zoek is naar God of het Goddelijke (bv. atheïsten) maar niemand zou bezwaar kunnen hebben om op zoek te gaan naar de Waarheid.

E: Toch zijn er maar weinigen die dat doen.

O: Maar hoe weet je nu wat Waarheid is? Volgens hem: wanneer iemand oprecht en diep in zichzelf kijkt, weet diegene wat Waarheid is (goed of slecht).

E: Dat lijkt me wel waar, onze verduisteringen zorgen ervoor dat we een vertekend beeld daarvan hebben. We kunnen overtuigd zijn van het goede, maar….

O: Maar misschien is dat wel wat in deze moderne tijd van hectiek en haast en snel,snel, snel ontbreekt: enige zelfreflectie.

E: Precies.

O: Overigens: als student geschiedenis heb ik in de eerste maanden van mijn propedeusejaar
er al ingestampt gekregen dat DE waarheid niet bestaat: iedereen heeft zijn eigen waarheid, d.w.z. zijn eigen kant van de zaak.

E: Dat is precies waar ons ego steeds een rol speelt.

O:  Maar misschien is er een onderscheid te maken tussen waarheid met een kleine en grote letter, waarheid als eigenbelang, en Waarheid als universele waarheid (of zoals Gandhi het stelt: het goddelijke)

E: Yes!

O: Maar wat blijft het ingewikkeld :-)

E: Komen we dus uit bij onze onwetendheid. Daarom is een Boeddha willen worden belangrijk.
Uiteindelijk denk ik dat het belangrijk is verantwoordelijkheid te dragen voor je handelen, wat je ook doet en gelukkig kunnen we iedere keer weer zuiveren en opnieuw beginnen zonder de verantwoordelijkheid van het gedane af te schuiven.


2 opmerkingen:

  1. Ik wilde toch misschien nog iets aanvullen Olga. Je schrijft hier:
    O: dat kwalijke middelen misschien een goed resultaat kunnen hebben, maar dat zal dan tijdelijk zijn, terwijl handelingen of middelen vanuit een integer perspectief, gebaseerd op Waarheid, blijvend zullen zijn.

    Boeddhistisch gezien gaan het niet om lang of kortdurende probleemoplossingen en resultaten, maar om dat wat het met jouw bewustzijn doet. Dan is de keus al minder moeilijk vermoed ik. Je draagt altijd de verantwoordelijkheid over je eigen doen en laten.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ben het helemaal met je eens dat we altijd de verantwoordelijkheid over ons eigen doen en laten dragen. In het Boeddhisme gaat het er volgens mij wel om dat we anderen en onszelf geen schade doen (of daar in ieder geval naar streven). De moeilijkheid zit er echter voor mij in dat we lang niet altijd weten wat schadelijk of heilzaam is, zeker niet als we uitgaan van ons zelfbelang en ons daar niet eens altijd van bewust zijn. En dat heeft inderdaad te maken met onwetendheid. Mooie aanvulling van jou dat we gelukkig iedere keer weer kunnen zuiveren en opnieuw beginnen zonder de verantwoordelijkheid af te schuiven. Daarnaast lijkt het me belangrijk om de onwetendheid proberen op te heffen, en dat vereist bestudering van en meditatie op het feit dat ons ikje (nou ja, meestal denken we Ik met een hoofdletter) niet bestaat zoals we denken dat het bestaat. Nl. niet op zichzelf en onafhankelijk van (zoals we meestal denken en ervaren). En dat sluit weer mooi aan op jouw blogs "Mens ken u zelf" en over Oosterse en Westerse filosofie.

      Het stukje over de kwalijke middelen is een (vrij weergegeven) citaat van Gandhi, en ik denk dat we dat ook in de context kunnen plaatsen van zijn geweldloos verzet. Voor kwalijke middelen kunnen we dan (onder andere) geweld lezen, en ook in het Boeddhisme wordt gezegd dat geweld alleen maar geweld oproept.

      Verwijderen